Πώς ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εφηύρε το αλεξικέραυνο χάρη σε έναν χαρταετό
Εν όψει της Καθαράς Δευτέρας, αξίζει να θυμηθούμε το διάσημο πείραμα του Βενιαμίν Φραγκλίνου με τον χαρταετό εν μέσω καταιγίδας, ύστερα από το οποίο εφηύρε το αλεξικέραυνο.
Βρισκόμαστε στο 1752. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος είχε διαπιστώσει -και υποστήριζε- πως ο ηλεκτρισμός της ατμόσφαιρας συγκεντρώνεται στα σύννεφα. Πιο συγκεκριμένα, ότι τα υψηλότερα σημεία τους ήταν φορτισμένα με θετικό φορτίο, ενώ τα χαμηλότερα σημεία τους με αρνητικό. Κατόπιν τούτου, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως ο κεραυνός δημιουργείται από στατικό ηλεκτρισμό, ως επακόλουθο της σύγκρουσης (δηλαδή τριβής) των δύο αυτών αντίθετων φορτίων. Με απλά λόγια, ο κεραυνός είναι η αποφόρτιση των σύννεφων.
Προκειμένου να αποδείξει τη θεωρία του, επιχείρησε να πετάξει έναν χαρταετό κατά τη διάρκεια καταιγίδας. Το πείραμα μοιάζει αυτοκτονία… Αλλά ο Φραγκλίνος ήταν τόσο βέβαιος για τη σωματική του ακεραιότητα, ώστε πήρε μαζί του για βοήθεια και τον γιο του, Γουίλιαμ.
Στον σπάγγο του χαρταετού είχε δέσει ένα κλειδί, και το κλειδί αυτό το είχε συνδέσει με μια φιάλη Λέιντεν, ένα δοχείο όπου μπορείς να αποθηκεύσεις ηλεκτρική ενέργεια.
Στην άκρη του σχοινιού είχε δἐσει, ως χειρολαβή, μια μεταξωτή κορδέλα. Έβαλε τον Γουίλιαμ να την κρατάει κάτω από ένα υπόστεγο, ώστε η κορδέλα να μη βρέχεται και να τον κρατάει προστατευμένο από το ρεύμα του κεραυνού.
Μετά από λίγη ώρα, ο Φραγκλίνος είδε κάποιες ίνες του σπάγγου να σηκώνονται. Αυτό ήταν το πρώτο σημάδι ηλεκτρικής ενέργειας. Τότε πλησίασε το κλειδί και το ακούμπησε απαλά με τους κόμπους του χεριού του. Ηλεκτρίστηκε.
Έτσι λοιπόν επιβεβαίωσε τη θεωρία του για το ρεύμα των συννέφων και του κεραυνού. Πρέπει όμως να σημειώσουμε πως ο χαρταετός δεν είχε χτυπηθεί από κεραυνό, καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε βέβαιο θάνατο για τον Φραγκλίνο και τον γιο του, έναν κίνδυνο που ο ίδιος αγνοούσε. Το ρεύμα που είχε συγκεντρωθεί στον σπάγγο και το κλειδί προερχόταν μόνο από τα σύννεφα.
Αυτή η ανακάλυψη του Φραγκλίνου αποτέλεσε το έναυσμα για να βρει έναν τρόπο απόκρουσης των κεραυνών, ώστε ένα σπίτι να μπορούν να αποφευχθούν οι καταστροφές σπιτιών. Σκέφτηκε λοιπόν το εξής απλό: ότι μία μεταλλική ράβδος στην κορυφή ενός σπιτιού μπορεί να κατευθύνει το ρεύμα του κεραυνού στη γη, δηλαδή να το γειώσει. Έτσι, κατασκεύασε το αλεξικέραυνο, δοκιμάζοντάς το πρώτη φορά στο δικό του σπίτι.
Τα αλεξικέραυνα τέτοιου τύπου χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα αλλά η τεχνολογία αντικεραυνικής προστασίας, ασφαλώς, έχει κάνει άλματα. Αυτό που χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως και εγγυάται προστασία των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων από κεραυνούς είναι τα αντικεραυνικά ράγας, τα οποία τοποθετούνται απλώς στον πίνακα. Για την εγκατάστασή τους, βέβαια, απαιτείται ένας αδειούχος ηλεκτρολόγος εγκαταστάτης. Ανακαλύψτε τα εδώ:
